อาการ เสียงแหบ แห้ง หรือพูด แต่ไม่มีเสียงออกมา ร่วมกับอาการเจ็บคอ โดยเฉพาะเวลาพูด สาเหตุนั้นมีหลาย
ปัจจัย เช่น สูบบุหรี่จัด ใช้เสียงมาก ดื่มสุรามาก เป็นต้น หรือติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย ซึ่งมักมีอาการไข้ หรือไอร่วมด้วย ถ้าเสียงแหบ นานเกินกว่า 3 สัปดาห์ อาจเป็นเนื้องอกของกล่องเสียง มะเร็งกล่องเสียง สาเหตุของเสียงแหบที่พบบ่อย เช่น
- การอักเสบของกล่องเสียง ซึ่งอาจจะเกิดจากเชื้อแบคทีเรียและเชื้อไวรัส
- เนื้องอกของสายเสียง อาจแบ่งได้เป็น ชนิดร้ายแรง และชนิดไม่ร้ายแรง ติ่งเนื้อที่เกิดจากการใช้เสียงมาก
- การได้รับกระแทกบริเวณกล่องเสียง อาจทำให้กระดูกอ่อนของกล่องเสียงแตกหัก หรือการหายใจเอาลมร้อนจัดเข้าไปเผากล่องเสียง
- อัมพาตของสายเสียง ภายหลังการผ่าตัดต่อมไธรอยด์ที่คอ แล้วมีผลต่อเส้นประสาทที่ควบคุมการทำงานของสายเสียง ทำให้สายเสียงไม่สามารถเคลื่อนไหวได้ตามปกติ หรืออัมพาตของสายเสียงจากโรคมะเร็งในปอด หรือพยาธิสภาพอื่นในทรวงอกก็ได้
- คนที่ใช้เสียงผิดจนติดเป็นนิสัย เช่น ชอบตะโกน เป็นต้น
- กรดจากกระเพาะอาหารไหลย้อน ทำให้ระเคืองต่อสายเสียงมักจะเกิดในคนสูงอายุ
- การเป็นหวัดทำให้เสียงแหบได้ เนื่องจากมีการอักเสบของบริเวณช่องจมูกและภายในคอ ลามต่อไปถึงกล่องเสียงและสายเสียง ทำให้มีการบวมของสายเสียง
ปกติแล้วเสียงพูดเกิดจากลมหายใจออก ที่ผ่านออกจากปอดและหลอดลมไปยังสายเสียง ซึ่งอยู่ที่ระดับลูกกระเดือก ช่วงที่พูด กล้ามเนื้อของสายเสียงจะดึงสายเสียง ซึ่งอยู่ที่ระดับลูกกระเดือก ช่วงที่พูด กล้ามเนื้อของสายเสียงจะดึงสายเสียงให้เข้ามาชิดกัน ลมจากปอดนี้จะดันให้สายเสียงเปิด-ปิด แยกออกเป็นจังหวะ มีผลให้สายเสียงเกิดการสั่นด้วยความถี่สูงต่ำ หากเกิดปัญหากับสายเสียง เช่น อักเสบ บวมแดง หรือเกิดตุ่มเนื้อที่สายเสียง สายเสียงก็จะไม่สามารถผลิตเสียงที่มีคุณภาพดีๆ ได้ ทำให้เกิดเสียงแหบแห้งหรือเสียงหาย
อาการเสียงแหบที่ควรพบแพทย์
- เสียงแหบเป็นนานมากกว่า 2 สัปดาห์
- เสียงแหบร่วมกับเจ็บคอ ไอ เสมหะมีเลือด กลืนลำบาก มีก้อนที่คอ
- ไม่มีเสียงมากกว่า 2-3 วัน
การรักษา แพทย์ทางหูคอและจมูก จะซักประวัติและตรวจร่างกาย แล้วใช้กระจกส่องดูสายเสียง บางรายอาจจะต้องใช้กล้องไฟเบอร์ออปติก (fiberoptic scope) ส่องเข้าทางจมูก
อาการเสียงแหบจะรักษาหายหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับสาเหตุทำให้เกิดเสียงแหบ อย่างเช่น ถ้าเสียงแหบเกิดจากโครงสร้างของสายเสียงผิดปกติมาแต่กำเนิด ไม่สามารถรักษาให้หายได้ แต่ถ้าเสียงแหบจากการเป็นหวัดสามารถรักษาให้หายได้ คนที่ใช้เสียงมาก รักษาหายได้
การดูแลสายเสียง ควรทำดังนี้
- เมื่อเป็นหวัด หรือเจ็บคอ เสียงแหบ ควรใช้เสียงให้น้อยลง
- อย่านอนโดยเปิดพัดลมโดยให้ลมสัมผัสโดนร่างกายโดยตรง เพราะการหายใจเอาลมแห้งเข้าไปตลอดเวลาทำให้เยื่อบุทางเดินหายใจแห้งและเกิดการอักเสบตามมา
- การไอและเชื้อโรคในเสมหะ ทำให้สายเสียงอักเสบ เมื่อมีโรคที่ทำให้ไอหรือทำให้มีเสมหะต้องรีบรักษาให้หาย
- เลี่ยงการตะโกน กรีดร้อง หรือหัวเราะเสียงดังมากๆ
- หลีกเลี่ยงการพูดติดต่อกันเป็นระยะเวลานานๆ ควรหยุดพักการใช้เสียง ทุก 30 นาที หรือทุก 60 นาที
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ ดื่มสุรา ชา กาแฟ น้ำอัดลม เครื่องดื่มที่ร้อนหรือเย็นจัดเกินไป
- หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด เช่น เผ็ดจัด ร้อนจัด เย็นจัด เปรี้ยวจัด หวานหรือมันจนเกินไป เป็นต้น เพราะจะทำให้น้ำลายหรือเสมหะเหนียวข้น รู้สึกระคายคอ
- ควรดื่มน้ำบ่อยๆ ในผู้ใหญ่ควรดื่มวันละ 8-10 แก้ว การดื่มน้ำอุ่นจะทำให้คอชุ่มชื่น และช่วยละลายเสมหะได้ดีขึ้น
- การรับประทานยาแก้แพ้ชนิดทำให้ง่วง และยาแก้อาการคัดจมูก จะทำให้ปากคอแห้ง